TEMEL HEDEFLER / VİZYON PROJEKSİYONU ÇIKIŞ STRATEJİSİ ve 5 YILLIK GELİŞME PLANI

Bu alanda yol alıp ilerlemiş ülkelerin Arkeoloji Enstitülerinin uzun zaman önce kurulmuş olduğu Türkiye’de bir Milli Arkeoloji Enstitüsü’nün kurulması çok uzun zamandır beklenmekteydi. Enstitü’nün yokluğu önemli eksikliklere yol açıyordu. Destekleyici, ön açıcı, ilgili kurum ve kişileri kucaklayıcı, bir araya getirici bir teşkilat çoktandır arzulanıyordu. Nihayet şimdilerde gerçekleşiyor. Önemli bir AB projesi kaynağıyla sürdürülebilir, kapsamlı bir altlık hazırlanıyor. Hem yakın vadeye hem de uzak geleceğin ihtiyaçlarına göre planlanıyor. Bilim, eğitim, kültür ve sanat önceliklerinde güçlü ve vizyoner bir gelecek kurgusu üzerine özenle çalışılıyor. Dünyadaki benzer kurumların klasik özelliklerini ve işlevlerini içermekle birlikte kendine özgü Türk arkeolojisinin ihtiyaçlarını önceleyen özgün bir kurum biçimleniyor. Bugüne dek yapılamamışları yaparak fark oluşturmaya ve beklentileri karşılamaya odaklanıyor. Bu amaçlara bağlı olarak proje kapsamında şu temel hedefleri karşılayacak temel kurgular gerçekleştiriliyor:

1. Vakfı Mütevellisi tarafından yönetilecek olan bağımsız bir Milli Arkeoloji Enstitüsü’nü sürdürülebilir alt yapısıyla kurarak, Türk bilim dünyasının önemli bir eksiğini gidermek,
2. Arkeoloji kurumları arasında koordinasyon sağlamak, güçlü bir ilişki ağı kurmak,
3. Türk Arkeolojisine (Eskiçağ Bilimlerine) nitelikli bir gelecek hazırlamak,
4. Kültürel Miras kavramına yönelik çalışmalar yapmak, koruma bilincini geliştirmek,
5. Türkiye ve komşu kültür coğrafyalarındaki arkeolojik araştırmaları geliştirmek,
6. Geleceğin bilim insanlarının yetiştirilmesine katkılar vermek için araştırma ve eğitim destekleri sağlamak,
7. Nitelikli yayınlar yapmak ve yapılmasına olanaklar yaratmak,
8. Güçlü bir araştırma kütüphanesi ve arşivle birlikte açık erişimli ortak veri tabanı oluşturmak, uluslararası diğer enstitü, kütüphane ve arşivlere erişimin sağlanmasında aracı olmak,
9. Alan arkeolojisi ve arkeometri konularında hizmet verebilecek laboratuvarlar kurmak,
10. Bilimsel, sosyal, kültürel ve sanatsal etkinlikler yapmak,
11. Kültür Ekonomisi ve Tanıtım konularında çalışmalar yapmak,
12. Arkeolojinin diğer alt alanlarına oranla daha çok gelişim göstermemiz gereken özellikle Arkeometri, Sualtı ve Deniz Arkeolojisi ve Türk-İslam arkeolojisi alanlarını geliştirmek.

ÇIKIŞ STRATEJİSİ, Projede tanımlanan tüm kalemlerin planlandığı gibi gerçekleştirilmesinin ardından Enstitü’ye kurumsal olarak devredilmesiyle sonlandırılacaktır. Proje alt başlıklarında oluşturulan kuramsal altlıklar, programlar, ürünler ve insan kaynakları her alt alanda gerçekleştirilen örnekler ışığında hem kısa vadede uygulanabilir dosyalar-programlar olarak hem de sürekli gelişebilecek formda uzun vadede uygulanmak üzere Enstitü’ye devredilecektir.

Projenin Çıkış Stratejisini tanımlamak amacıyla aşağıdaki özetlenmiş görevler tamamlanacaktır:

1. Vakıf kuruluşu ve yasal düzenleme süreçlerini tamamlayarak Enstitü yönetimi yasal prosedürünü hazırlamak, “Mütevelli Heyeti” ve “İcra Kurulu” üyeleri gibi yönetim kademesinde bulunacak isimleri belirlemek; Bilimsel Danışma Kurulu, Yayın Kurulu, Burs Komisyonu, Proje Komisyonu, Ödül Komisyonu gibi alt çalışma gruplarındaki üyeleri belirlemek,
2. Proje ekibinin asal aktörlerinin Enstitü hayata geçtiğinde “İcra Kurulu” üyeleri olarak çalışmalara devam etmesini sağlamak ve bunun için gereken işletme modeliyle izleme prosedürlerini gösteren kılavuzları ideal biçimde hazırlamak; Norm Kadroyu, özellikle de yüksek nitelik ölçütüyle seçilmişuzman personeli hazır hale getirmek,
3. Yayınlar konusunda uzun vadeye yol gösterici örnekler niteliğinde 24 monografi ve 1 de periyodik dergiyi yayınlamış olmak,
4. Arkeolojik Tur Rotaları çalışması bağlamında 40 turun kataloğunu tamamlayarak fiziki ve sayısal ortamlarda farklı kullanımlara uygun halde Enstitü’ye teslim etmek,
5. İlk “Milli Arkeoloji Şurası”nı gerçekleştirmek,
6. Enstitü Eğitim Programları ile ilgili ilk örnek uygulamaları da gerçekleştirerek Enstitü’ye uzun vadede izleyeceği Eğitim Planı’nı hazır sunmak,
7. Arkeometri ve alan arkeolojisi laboratuvarlarını tam teşekküllü olarak Enstitü’nün hizmetine devretmek,
8. Proje boyunca geliştirilen sivil toplum diyalogu ve aktif paydaşlar ile Proje boyunca geliştirilen networkleri çıkışa uygun dinamik bir formda Enstitü’nün kullanımına sunmak,
9. Arkeoloji kurumları ve ilgili kurumlar arasındaki iş birliği ve entegrasyonu sağlıklı sözleşmelerle bağlanmış olarak Enstitü’ye teslim etmek,
10. Proje boyunca oluşturulan yayın ve belge arşivlerinin sağlıklı ve verimli ortak kullanımını işler halde biçimlendirerek Enstitü’ye devretmek,
11. Kütüphane ve arşiv yönetim modelini en yararlı şekilde tamamlamak ve ağlara bağlı biçimlenmesini tam gerçekleştirmek ve bu amaçla gerçekleştirilen 1,5 milyon taranmış belgeyi kullanıma hazır halde arşive yerleştirmek; kütüphane ve arşiv koleksiyonlarının Enstitü açıldıktan sonra da zenginleşemeye devam edebileceği bir arama ve temin düzeni/kılavuzunu Enstitü’ye hazır teslim etmek. 10 süreli yayın aboneliğini tamamlamak.
12. Enstitü’nün tüm işlerini görebilen güçlü bir IT sistemini ve buna bağlı ideal bir portalı çalışır vaziyette ve güncelleme imkanlarıyla Enstitü’ye teslim etmek,
13. Enstitü’nün bütün ilgi alanlarını, coğrafyalarını, felsefesini ve politikasını gösteren bir manifesto niteliğindeki “Anadolu Destanı” ve Enstitü kuruluşunun hikayesini anlatan “Hayalden Gerçeğe” belgesellerini tamamlayıp kullanıma sunmak,
14. Sosyal Medya kurgularını ve bağlantılarını oluşturmak,
15. Kurumsal Kimlik ve Tanıtım Materyalleri çalışmalarını tam haliyle Enstitü’ye teslim etmek,
16. Proje kapsamında Enstitü için kurgulanan İşletme ve İletişim modelini detaylı olarak tamamlayıp Kurum’a sunmak,
17. Kültürel Miras ve Kültür Ekonomisi gibi görece “yeni” alanlarda vizyon belirlemek ve bir yol haritası oluşturmak,
18. Yurtiçi ve yurtdışı ofislerin açılış dosyalarını tamamlayarak bunların Enstitü açıldıktan sonra devreye girmelerini sağlamak,
19. Bilimsel proje amacı olarak -Bilim Kurulu’nun önereceği- 1 yurtiçi ve 1 de yurtiçi kazı ve/veya araştırmaya doğrudan paydaş olmak ve olanaklar ölçüsünde yurtdışı kazılarına da destek vermek.
20. İlgili coğrafyadaki kazı ve araştırmalara proje desteği verme amacına yönelik bir program hazırlamak,
21. İnşa işlerini tamamlamak: Kendirli Kilisesi ve Latin Okulu’nu Enstitü ofisleri, etkinlik alanları ve laboratuvarlara dönüştürülmüş halde kullanıma hazır biçimde anahtar teslimi olarak alıp Enstitü’ye devretmek, ayrıca Bey Konakları’nı da Enstitü açıldığında “misafirhane” olarak servise almak,
22. Enstitü’nün yaşayabileceği şartlarda sürdürülebilir bir bütçenin Proje tamamlandıktan sonra en kısa zamanda devreye girmesini sağlamak,
23. 2021 sonunda büyük bir lansmanla (Olasılıkla Şura aracılığıyla) Projenin tamamlanıp Enstitü’ye devredildiğini ve Enstitü’nün artık açılmış olduğunu duyurmak
24. Yukarıdaki tüm işleri aşağıdaki 5 yıllık gelişme programına bağlı olarak biçimlendirmek ve gerçekleştirmek.

ENSTİTÜ’NÜN GENEL POLİTİKASINA BAĞLI UZUN VADE STRATEJİK PLANI ÇERÇEVESİNDE 5 YILLIK GELİŞME PLANI AŞAĞIDAKİ GİBİDİR:

1. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Gaziantep Belediye Başkanlığı ve daha birçok kurum ve kişinin gayretleriyle ortaya çıkan ve çok emek ve kaynak harcanan bu projenin en temel stratejisi başarılı bir bilim enstitüsü olarak dünyada yerini almasıdır. Bilim, eğitim, kültür ve sanat önceliklerinde güçlü ve vizyoner bir kurguda Türk arkeolojisinin ihtiyaçlarını karşılayacak nitelikte özgün bir uluslararası kurumun temeli bu AB projesiyle atılmaktadır. Temel stratejisi, başarılı bir bilim enstitüsü olarak dünyada Türkiye adına yerini almak ve derin tarihsel geçmişin beslediği ortak kültürle Avrupa ve Asya arasındaki uluslararası diyaloğun gelişmesine katkı vermektir. İlk 5 yıllık çalışma/gelişme planı bu temel amaca göre biçimlenecektir.
2. 2022-2026 yılları Enstitü’nün ilk 5 yılı olacaktır. Bu dönemde yapılacak işler Enstitünün uzun vadede gelişmesi ve etkinleşmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle ilk 5 yılında Enstitü’nün yoğunlaşma alanları aşağıdaki gibi tespit edilmiştir:
3. 2019-2021 arasındaki proje süresinde yapılan işler ve sonuçları kapsamlı bir kurumsal altlık oluşturmuştur. Yasal/yönetim yapısı, mekân, araç-gereç, personel, IT alt yapısı, kütüphane ve arşiv, laboratuvarlar, yayınlar, sivil toplum ilişkileri gibi konularda oluşan altlık projenin enstitüye dönüşümünde de yol gösterici olacaktır. Bilim, Araştırma, Teknik, Eğitim, Kültür, Sanat, Turizm ve Tanıtım, Kültür Ekonomisi, Dış ve İç Türk Kültür Politikaları, Koruma, Müzecilik gibi geniş bir ilgi çerçevesinde şimdi ve uzun vadede ihtiyaç duyulacak gelişmeleri sağlamak üzere Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Enstitüsü kuruluş çalışmaları AB projesi kapsamında gerçekleştirilerek Enstitü’ye sağlam bir temel hazırlanmıştır.
4. Proje kapsamında gerçekleştirilen arama konferansları, platform toplantıları ve diğer network buluşmalarında elde edilen sonuçlar ve geri bildirimler Enstitü’nün ilk 5 yılının planlanmasında etken ölçüt olarak kullanılacaktır.
5. Arkeolojiyle ilgili kurumlar ve kişiler arasında koordinasyon sağlamak, destek vermek, birlikte davranarak bu alanda ortak bir güç merkezi oluşturmak temel görevine bağlı aktif çalışmalar gerçekleştirilecek ve geliştirilecektir. İlk somut bağlantılar arkeoloji enstitüleriyle ve akademik camiayla yapılacaktır. Dünya arkeoloji ve kültürel miras camiasındaki kişi ve kurumlarla ortak networklerde güçlü iş birlikleri gerçekleştirmeye yönelik çalışmalar ilk 5 yılın en yoğun çalışma konusunu oluşturmaktadır. Enstitü faaliyetlerine güçlü paydaşlar olarak katılmaları planlanan ilk hedef kitle Türkiye’de çalışmakta olan -ilgili bilim alanlarındaki- bilim insanlarıdır.
6. Uluslararası çalışmalarla Türkiye’nin etkin merkezi güç olma politikalarına bilim ve kültür boyutunda destek verecek nitelikte çalışmaların ilk 5 yıllık plan içerisinde başlaması planlanmıştır. Aşağıdaki birçok çalışmanın yurtdışı boyutları bu amaca da yöneliktir.
7. Enstitü öncelikle bir BİLİM kurumu olduğuna bağlı olarak, tüm paydaş beklentileri de öncelikle bilimsel işlerde yoğunlaşmıştır. Bu nedenle ilk 5 yılda bilimsel aktivitelerin en yüksek nitelik ve nicelikte gerçekleştirilmesi gerekir. Bilim konuları Enstitü Bilim-Araştırma Komisyonu tarafından değerlendirilecektir. Buna yönelik olarak:
   1. En az yılda 1 düzenlenecek bilimsel kongre/sempozyumun -her yıl belirlenecek bir ana temada- Enstitü Konferans serisi olarak periyodik olarak yapılması planlanmıştır.
   2. Büyük kongre-sempozyum yanında her dönemde en az 2 workshop, panel gibi bilimsel etkinlikler yapılacaktır.
   3. 5 yıllık plan kapsamında, yıllık konferans planlamaları çerçevesinde yılda en az 6 bilimsel konferans düzenlenecektir.
   4. Milli Arkeoloji Şurası’nın sonuçları değerlendirilerek ilk 5 yıl içinde devamının yapılması planlanmaktadır. Şura’da 10 başlıkta irdelenip deklare edilen çıktılar yol gösterici mahiyette kullanılacaktır. İlki 2021 sonunda gerçekleştirilen Milli Arkeoloji Şurası’nın ikincisinin 2026 sonunda yapılarak periyodik olarak 5 yılda bir sürdürülmesi planlanmıştır.
   5. Bilimsel yayınlar aralıksız gerçekleştirilecektir. Yılda en az 5 monografi basılması öngörülmüştür. Olanaklara bağlı olarak bu sayı arttırılacaktır.
   6. Bilimsel yayınların en önemlisi periyodik yıllık dergidir. İlk sayısı proje kapsamında basılan Enstitü dergisinin her yıl aksamadan ve istenen nitelikte basılması gerçekleştirilecektir. Derginin SSCI, SCI-Exp., AHCI, Ulakbim gibi uluslararası indekslerde taranması ve 1A grubuna en kısa zamanda girmesi planlanmıştır.
   7. İlk 5 yıl içinde Enstitü’nün bir de yarı-bilimsel/popüler arkeoloji dergisi çıkarması planlanmıştır. İlk sayıların 2022’de olmak üzere yılda 2 ya da 3 sayı çıkarılması planlanmaktadır. Bunlar dijital olarak yayımlanacaktır.
   8. İlk 5 yılda dünyadaki arkeoloji bilim kurumlarıyla ilişkiler kurulacak ve ortak projeler üzerine çalışılacaktır.
8. Enstitü’nün bilim önceliğine bağlı olarak ARAŞTIRMA projeleri desteklenecektir.
   1. Enstitü Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi ilk aylardan itibaren aktive edilecek ve bir komisyon oluşturularak çalışma ve kriterler kılavuzu hazırlanacaktır.
   2. Enstitünün ilgili olduğu öncelikli coğrafya Anadolu’dur. Bunun yanında Balkanlar, Orta Asya – Kafkasya, Orta Doğu, İran, Akdeniz, Ege ve Karadeniz gibi ilişkili coğrafyalar da çalışma alanına girmektedir. Enstitü bu bölgelerde tarihin her noktasındaki, her kültürle ayırt etmeksizin ilgilidir. Enstitü araştırma projeleri destek birimi bu çerçeveyi göz önüne alarak destek programını uygulayacaktır. Buna yönelik olarak araştırma projeleri desteklerinde en az %25 kota Anadolu dışına ayrılmalıdır.
   3. Doğu ve Batı arasındaki kültürel ilişki ve etkileşimlerde odaklanan araştırmaları öncelemek,
   4. Kültürel ve tarihsel mirasın korunması konusunda öncelikle AB bilim kurumları paydaşlığında ulusal ve uluslararası çalışmalar yapmak,
   5. Türkiye’de yapılan kazı ve yüzey araştırmalarına -bilim insanlarının Enstitü’ye sundukları projelere bağlı olarak- her yıl belli oranlarda destek verilecektir. Arkeolojinin zayıf kaldığı alanlar ve öncelikle hedef coğrafyaya yönelik projeler öncelik kapsamında değerlendirilecektir. Yılda en az 25 adet kazı-araştırma projesinin desteklenmesi planlanmıştır. Bu seçimlere Bilim-Araştırma Komisyonu dosyanın bilimsel niteliğine ve bölge-alan dağılımında adalete göre karar verecektir.
   6. Enstitü ilgi çerçevesine giren Prehistorya, Protohistorya, Klasik Arkeoloji, Geç Antik Arkeolojisi, Tarih, Sanat Tarihi, Epigrafi, Orta Çağ Arkeolojisi, Türk Arkeolojisi, İslâm Arkeolojisi, Osmanlı Arkeolojisi, Numizmatik, Antropoloji, Kültürel Peyzaj, Mimarlık ve Şehircilik Tarihi, Alan Arkeolojisi, Arkeometri, Jeoarkeoloji, Endüstriyel Arkeoloji, Kültür Ekonomisi ve diğer yakın-ilgili bilim alanlarında yapılacak araştırmalarla ilgili projeler de Enstitü Araştırma Projeleri Birimi’nde destek programı kapsamında değerlendirilecektir.
   7. Alan Arkeolojisi teknik destek laboratuvarının ilk 5 yıl içinde yeterli hale gelmesi planlanmıştır. Bu laboratuvar ihtiyaç bildiren kazılardaki teknik işleri (Drone, Photo, jeofizik, tarama vb gibi) maliyet ücretine karşılık sağlayacaktır.
   8. 2022’den itibaren her yıl 10 adet Post Doktora araştırma bursu verilmesi planlanmıştır, Yurt içinden ve Yurt Dışından Bilim insanlarının sundukları projeler Bilim-Araştırma kurulu tarafından değerlendirilerek verilecektir.
   9. Bilimsel araştırma ve kazı destekleri verilen yerli-yabancı bilimcilerin proje kapatmaları bir makalelerinin Enstitü dergisinde yayınlanmasıyla mümkün olacaktır.
   10. TAY gibi halihazır gelişmiş projelere temel destek verilmesi ya da Enstitü projeleri olarak daha büyük kapsamda devam ettirilmesi planlanmıştır.
   11. Enstitü Araştırma Projeleri Biriminin bütçesinin her yıl arttırılabilmesi için fon arayışlarına da girilecektir.
9. Türkiye’de her yıl için farklı bir kazının Yılın Kazısı olarak seçilmesi ve bu kazıya ayrıcalıklı ödül desteği verilmesi planlanmıştır.
10. İlk 5 yıl içinde öncelikle Balkanlar’da ya da Orta Asya’da bir kazının doğrudan enstitü tarafından gerçekleştirilmesi ya da paydaşı olması sağlanacaktır. Aynı şekilde ilk 5 yıl içinde doğrudan Enstitü’nün yürüttüğü bir prestij kazısının olması da hedeflenmektedir.
11. Öncelikle Türkiye’de olmak üzere kültürel, tarihsel bağlarımız olan dünyanın diğer bölgelerinde Türk ve İslâm coğrafyasında tarih öncesinden günümüze arkeoloji ve kültürel miras konularında yüksek kalitede bilimsel araştırmalar yapılmasını teşvik edecek programlar yapılacak ve gerçekleştirme girişimlerinde bulunulacaktır.
12. Enstitü’nün diğer ana konusu EĞİTİM’ Eğitim konuları Enstitü Eğitim Komisyonu tarafından programlanacak ve uygulanacaktır. Bu konuda ilk 5 yıl için şunlar planlanmıştır:
    1. Enstitünün Eğitim planı uzun vade için de yapılmıştır. Arkeolojinin zayıf kaldığı alanlar ve öncelikle hedef coğrafyaya yönelik projeler öncelik kapsamında değerlendirilecektir. Bu plan geliştirilerek sürdürülecektir.
    2. İlgili bilim alanlarındaki her kademede (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) öğrencilere her yıl belli kotalarda burs Bu burslar en az yılda 10 Doktora ve 5 Yüksek Lisans olacaktır. Seçimler, Burs Komisyonu tarafından yapılacaktır.
    3. Arkeoloji ve bağlantılı bilim dallarındaki öğrencilere kazılarda ve müzelerde staj olanakları sağlanacaktır. Yıllık kotaları belirlenecek olan stajların masraflarını Enstitü ödeyecektir.
    4. Her yıl 10 arkeoloji lisans, yüksek lisans ya da doktora öğrencisinin laboratuvar stajı kapsamında ücretsiz olarak enstitü arkeometri laboratuvarında 1’er ay eğitim görmesi/deneyim kazanması sağlanacaktır.
    5. Her yıl farklı arkeoloji konularında sertifikalı yaz okulları açılacaktır.
    6. Yılda en az 1 adet sertifikalı eğitim programı gerçekleştirilecektir.
    7. Sivil Toplum Diyaloğu çerçevesinde özellikle kültürel miras ve tarih bilincine yönelik çeşitli yaş gruplarına uygun sertifikalı programlar yapılacaktır.
    8. Uluslararası sivil toplum diyalogu bağlamında AB ülkeleri bilim ve eğitim konularında Avrupa Birliği ve Türkiye arasında akademisyen ve öğrenciler arasında karşılıklı değişim programlarına destek verilmesi planlanmaktadır.
    9. Olanakları az olan ve Öğretim Üyesi yetersizliği olan bölümlere misafir öğretim üyesi göndererek takviye/tamamlayıcı eğitim programı yapılacaktır.
    10. Eğitimle ilgili özellikle ders kitaplarının teşviki ve basımı için projeler yapılacaktır. Arkeoloji ve ilgili bilim alanlarının en büyük eksiği olan ders kitapları açığının giderilmesi hedeflenmektedir.
13. Kültür Mirası başlığında sertifikalı temel eğitim programları düzenlenecektir.
14. Arkeometri laboratuvarı 2022 yılında temel analizlerle faaliyetlerine başlayacaktır. İlk 5 yıl içinde analiz araç-gereçlerinin geliştirilmesi ve nicelik ve nitelikte Türk Arkeolojisine daha iyi hizmet verecek biçimde geliştirilmesi planlanmıştır. Arkeolojik analizlerin Türk kazılarında daha çok yaygınlaşması için destek fonlarla güçlendirme çalışmaları yapılacaktır. Arkeometri laboratuvarı çalışma sistemi randevulu ve ücretli olmakla birlikte destek ya da hibe analizlerin yapılması da söz konusu olacaktır. Bunlar Bilim-Araştırma Komisyonu kararıyla olacaktır. Tamamen kazılardan kaynaklanan rutin arkeometrik analiz ihtiyaçlarının karşılanması yanında bu konuda Ar-Ge faaliyetlerinin yapılmaya başlanması da ilk 5 yıllık planda yer almaktadır.
15. Projeyle altlığı ve sistemi kurulmuş olan kütüphane için ilk 5 yılda yüklü kitap koleksiyonu ve sayısal abonelikler alınacaktır. Özellikle Türk tarih ve kültürünü odak alan hedefe uygun literatür satın alınacaktır. Dolayısıyla ilk 5 yıl bütçesinin önemli bir kısmı kütüphaneye ayrılacaktır.
16. Arşiv çalışmaları da sürdürülecektir. İlk 5 yılda proje süresince derlenen belgelerin değerlendirilmeleri önceliklidir. Uzun vadede arşiv zenginleştirilmeye devam edecektir. Enstitünün arkeolog ve tarihçi, uzman personelinin bu belgelerden çeşitli yayınlar çıkarmaları planlanmaktadır.
17. Kültür Ekonomisi konusunda projeler geliştirmek için atölye çalışmaları planlanmıştır. İlk 5 yıl içinde tasarım ve ürünler konusunda belirgin bir yol alınması hedeflenmektedir. Bu konuda üniversitelerin Güzel Sanatlar Fakülteleriyle ve bağımsız sanatçı kaynaklarıyla ortak çalışmalar gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. İlk 5 yılda tanıtım ve hediyelik obje Ar-Ge’si yapan bir atölye oluşturulması programa alınmıştır.
18. Kültür ve Sanat çalışmaları ilk 5 yılda üstünde durulması planlanan işlerdir. Özellikle sanat konusunda her yıl -arkeoloji ile ilintili- farklı temalarda en az 1 sergi yapılması planlanmıştır. Bu sergilerin farklı kentlerde ve ülkelerde yinelenmesi de program dahilindedir. Sanat etkinlikleri aracılığıyla arkeoloji ve tarih konusunu yaygın halk kitlelerine ulaştırmak ve farklı disiplinler arasında güçlü bir iletişim bağı oluşturmak temel bir program olarak ilk 5 yıl için planlanmıştır. Enstitü ana salonunda sanat etkinlikleri aracılığıyla arkeoloji algısını yükseltmek üzere farklı sanat alanlarından (Tiyatro, Müzik, Dans, Film Gösterimi vb gibi) her üç ayda bir gösteri yapılması planlanmıştır.
19. Doğal felaketlere, savaş ve çatışmalara maruz kalan veya defineci tehdidi gibi her türlü eksilme riski taşıyan kültürel ve tarihsel mirasın korunması konusunda ulusal ve uluslararası çalışmalar yapılacaktır. Uluslararası toplum diyaloğu kapsamında AB ülkelerinin ve diğer ülkelerin Arkeoloji enstitülerinin Türkiye şubeleri ve merkezleriyle birlikte ortak bilim, kültür ve sanat projeleri aracılığıyla ve ortak kültürel miras çalışmalarıyla uluslararası sivil toplum diyalogunun gelişmesine katkı verilecektir.
20. İlk yılda müzeler ve üniversitelerle yoğun bir ilişki kurmaya ve ortak bilimsel, sanatsal ve kültürel faaliyetler planlanmaya başlanacaktır. Özellikle müzelerle ortak eğitim ve sanat çalışmaları yürütülmesi planlanmıştır.
21. Proje kapsamında hazırlanmış olan işletme ve iletişim modelleri ile izleme prosedürleri ise ilk 5 yıl içinde sonuçları alındıkça manuelleri elden geçirilerek reel yönetime uygun hale dönüştürülerek ideal haline kavuşturulacaktır.
22. Proje kapsamında çalışılıp yasal metne işlenen yıllık bütçe konusunda 2022’den itibaren gerçekleşme sonuçları alındığında programda çeşitli revizyonlara gidilebileceği hesaplanmıştır. Enstitünün öz gelirlerini yaratma ve geliştirme ve fon bulma konusunda uzun vade için ilk 5 yılda çalışmalar yapılacaktır.
23. Yukarıda bahsedilen tüm işlerin gereğince ilerleyebilmesi için tamamen liyakatli uzmanlardan oluşan ve şartları proje kapsamında hazırlanmış olan personelin ilk yıl içinde tamamlanması hedeflenmiştir.